Alle lezers en donateurs: een gelukkig nieuw jaar 2025 gewenst.
In de afgelopen maanden was er veel aandacht voor de gebeurtenissen in Nijmegen van 80 jaar geleden. Na het verschrikkelijke bombardement op 22 februari 1944 volgden in het najaar van 1944 een aantal maanden waarin Nijmegen frontstad was. De ‘granatentijd’ vergde veel slachtoffers. Op begraafplaats Daalseweg was destijds een Amerikaanse mortiereenheid in stelling gebracht die meerdere keren gebombardeerd werd door de Duitsers. Daardoor werd een aantal graven compleet verwoest. In de directe omgeving van de begraafplaats vielen burgerslachtoffers. Het bekendste slachtoffer, Truus Mast, werkte in het zwembad dat achter de begraafplaats gelegen was. Maar zij was zeker niet de enige. Meer dan 30 burgerslachtoffers waren er te betreuren, alleen al in de Componistenbuurt. Zoals elk jaar worden zij op 10 november herdacht bij het monument van Truus Mast, opgericht in het naar haar vernoemde park.
De vrijwilligers van In Paradisum hebben het afgelopen jaar veel werk verzet in het groenbeheer van zowel de begraafplaats Daalseweg als de begraafplaats Stenenkruisstraat. Vele graven zijn vakkundig bevrijd van uit de kluiten gewassen struiken, klimop en mos. Achter een ‘duivelshek’ kwam bij het schoonmaken een mooie grafsteen te voorschijn. Over dat ‘duivelshek’ leest u meer in het artikel van Peter van Schaijk. Op begraafplaats Daalseweg werken de vrijwilligers in goede afstemming met de Stichting Begraafplaatsen Nijmegen, die het grove werk laat doen, zoals gras maaien en het snoeien van grote bomen. Een van de grote beuken zal er helaas aan moeten geloven omdat die boom erg ziek is. Gelukkig werden de andere bomen in de zomer beschermd met een ‘jas’ van jute. Meer daarover kunt u verderop lezen.
Op begraafplaats Stenenkruisstraat werken de vrijwilligers samen met de gemeente en de DAR. Onze mensen hebben veel verstand van en oog voor vogels, insecten en bijzondere planten en mossen. Op deze beschutte plek is daar veel ruimte voor. Nu is er even winterrust. De werkzaamheden beginnen weer in het voorjaar. Tijdens rondleidingen op beide begraafplaatsen kunt u zien wat er zoal gedaan is en wellicht krijgt u zin om zelf een keer mee te werken.
Stichting In Paradisum heeft in het afgelopen jaar meerdere keren contact gehad met de vrijwilligersgroep van de begraafplaats Graafseweg (gesticht in 1881 als Algemene Begraafplaats). Zij willen zich met ingang van 2025 als werkgroep aansluiten bij Stichting In Paradisum. In een volgende bulletin zullen we meer aandacht besteden aan hun werk en deze historische begraafplaats.
In dit bulletin vindt u verder een mooi gedicht van Maria Raak, een artikel over Baron d’Ablaing van Giessenburg alias Butgault en zijn graf op begraafplaats Stenenkruisstraat, een kort verslag over het ‘Ommetje in Oost’ en informatie over de aanstaande herdenkingsplechtigheden op 22 februari.
Bijzondere aandacht wil ik vragen voor de oproep van Wim Desserjer. Voor zijn boek over begraafplaats Stenenkruisstraat is hij op zoek naar verhalen van familieleden van de overledenen die daar begraven zijn of verhalen die op een andere manier te maken hebben met deze bijzondere plek in Nijmegen.
Ik wens u veel leesplezier.
Agnes Lewe