Charles (Carel) Butgault werd op 22 april 1817 in Bazel (Zwitserland) geboren als zoon van Albertine Otteline barones Rengers en Johan Daniël Cornelis Carel Willem baron d’Ablaing van Giessenburg. De rol van deze vader en de veranderde achternaam van Charles worden later in dit artikel toegelicht.
Charles is op 04-08-1894 op 72-jarige leeftijd in Nijmegen overleden en begraven op de begraafplaats Stenenkruisstraat te Nijmegen, graf nummer ste-18-278. Dit graf is helaas geruimd.
Charles trouwde op 3 mei 1858 in Doorn, hij is dan 41 jaar en 1ste luitenant bij de Infanterie. Volgens een aantekening in zijn stamboek heeft hij op 12 april 1858 zijn geslachtsnaam d’Ablaing van Giessenburg veranderd in Butgault. In de huwelijksakte wordt vermeld dat de moeder van Charles dan gehuwd is met Johan Daniel Cornelis Carel Willem baron d’Ablaing van Giessenburg, eerder weduwnaar van Henriette Elisabeth Corver Hooft.
Zijn echtgenote is Elise Caroline Henriëtte von Mühlen, geboren in Ath (Henegouwen) op 18 augustus 1825 als dochter van Ferdinand von Mühlen en Johanna Catharina Geertruida van der Spelt. Elise is in Nijmegen overleden op 28-12-1907, 81 jaar oud. Zij kon niet worden bijgezet in het graf van haar man omdat de begraafplaats Stenenkruisstraat al in 1905 was gesloten. Daarom werd zij begraven op begraafplaats Rustoord in Nijmegen met grafaanduiding noten-walnoot-23.
Kinderen uit het huwelijk van Charles en Elise geboren:
- Joan Daniel Carel Wilhelm Butgault, geboren 17-06-1858 te Langbroek. Hij trouwt, 43 jaar en van beroep 2de luitenant, plaatselijk adjudant, in Haarlem op 01-05-1903 met Adriana Maria Bloem, 23 jaar, dochter van Rudolphus Bloem en Catharina Danten. Uit dit huwelijk is een dochter geboren: Elise Charlotte Henriëtte Butgault. Joan is op 05-11-1903 in het militaire hospitaal in Utrecht overleden en is bijgezet in het graf van zijn vader ste-18-278.
- Ferdinand Frederik Butgault, geboren 22-11-1859 te Woerden en overleden op 07-05-1862 in Nijmegen, 2 jaar oud.
- Carl Johann Philipp Butgault, geboren 23-07-1861 te Nijmegen en op 20-03-1862 aldaar overleden, 8 maanden oud. Volgens de website online-begraafplaatsen.nl werden Carl en Ferdinand begraven op de begraafplaats Stenenkruisstraat, grafaanduiding ste-20-006.
- Cornelie Carola Johanna Philippina Butgault, geboren op 10-03-1863 in Nijmegen en op 26-10-1934 in Ubbergen overleden, 71 jaar. Zij is bijgezet in het graf van haar moeder op begraafplaats Rustoord in Nijmegen met grafaanduiding noten-walnoot-23.
- Albertine Butgault, geboren in Nijmegen op 04-06-1864 en overleden op 28-07-1865 in Arnhem, 13 maanden oud.
Op 11 augustus 1860 verhuisde het gezin met de kinderen Joan en Fredinand vanuit Woerden naar Nijmegen en vestigde zich in de Sint Jorisstraat 52. Godsdienst ouders: Waals Hervormd. Nog in datzelfde jaar wordt verhuisd naar de Hezelstraat nr. 72. Op 22 april 1865 verhuist het gezin naar Arnhem. Via Grave kwam het gezin met dochter Cornelia op 30 april 1874 terug in Nijmegen, Grote Markt 29 en via de St. Annalaan 108 naar de Jacob Canisstraat 11.
De militaire loopbaan van Charles (hij wordt met Carel aangesproken) is als volgt:
Als soldaat in Nederlandse dienst komt hij op 18 mei 1835 bij de 10de afdeling Infanterie, drie maanden later is hij korporaal en in juni 1836 sergeant titulair. In 1839 wordt hij benoemd tot 2de luitenant. Bij opheffing van zijn afdeling wordt hij in 1843 overgeplaatst naar het 6de regiment Infanterie en in mei 1849 voor één jaar op non actief gesteld (reden niet bekend). Na dat jaar komt hij weer terug en in 1851 volgt de benoeming van 1ste luitenant bij het 8ste regiment Infanterie. Op 6 december 1854 wordt aan hem het onderscheidingsteken toegekend dat is ingesteld voor langdurige Nederlandse dienst als officier. In 1858 promoveert hij tot kapitein 3de klasse bij het 5de regiment en drie jaar later tot kapitein 2de klasse en weer drie jaar later tot kapitein 1ste klasse. Dan volgt in 1867 de benoeming tot majoor bij het 2de regiment. In 1872 krijgt hij de rang van luitenant-kolonel en in 1874 kolonel en plaatselijk commandant van Nijmegen. In 1876 gaat hij met pensioen.
Dit is het moment om stil staan bij de rol die de vader van Charles heeft gespeeld. Wie was hij en hoe zagen zijn militaire loopbaan en privéleven er uit?
Johan Daniël Cornelis Carel Willem baron d’Ablaing van Giessenburg werd op 6 juni 1779 geboren in Utrecht en overleed in Doorn op 27 juni 1859, 80 jaar oud. Hij was de zoon van J.C. d’Ablaing van Giessenburg en J.M.F.I.J.F. von Syberg-Vörde. Hij werd opgeleid voor de krijgsdienst door zijn oom, die luitenant-generaal was. Hij was vurig orangist en een voortvarende carrière binnen de krijgsdienst bracht hem tot generaal-majoor. Hij werd in 1816 erkend in de Ridderschap van Holland. Hem werd de titel van baron verleend en hij werd de stamvader van het adellijke geslacht d’Ablaing. Ook als politicus zette hij stappen in de Eerste en Tweede Kamer der Staten Generaal. Onder andere ontving hij de onderscheiding Ridder in de Militaire Willems-Orde.
Hij woonde tot aan zijn dood op zijn eigendom, het kasteel Moersbergen in Doorn, een landgoed van ongeveer 600 ha.
Hij trouwde in 1800 met Henriëtta Elisabeth Corver Hooft (1777-1826), met wie hij tien kinderen kreeg. Nog tijdens zijn huwelijk verliet hij zijn vrouw en ging hij samenwonen met Albertine Otteline barones Rengers (1793-1879), bij wie hij ook (staande zijn huwelijk met Henriëtta) drie kinderen verwekte. Ze zijn alle drie op drie verschillende plaatsen in Europa geboren: allereerst Charles op 22-04-1817 in Bazel, daarna Lucie op 02-11-1821 in Parijs en tenslotte Robert omstreeks 1823 in Aken. Ze kregen alle drie de geslachtsnaam d’Ablaing van Giessenburg. Maar in maart 1857 hebben zij zich alle drie tot Z.M. de Koning gewend voor toestemming tot het veranderen van deze geslachtsnaam in die van Butgault en aldus geschiedde.
Wat kan hiervan de reden zijn vraag je je af. Ze zijn alle drie buiten Nederland geboren en bij alle drie is ter plekke op het stadhuis ook een geboorteakte opgemaakt in aanwezigheid van de aangever (ziekenhuis of verloskundige? We weten het niet) die ook de naam bekend maakt van de vader en moeder van het kind. Verder weten we dat deze kinderen buitenechtelijk zijn geboren, maar weten we niet of zijn wettige vrouw hiervan weet heeft gekregen. Er is nog een merkwaardig moment in deze kwestie en dat is de datum van hun verzoek in maart 1857, want ruim 1 jaar later treedt Charles in het huwelijk met Elise. Mogelijk dat dit ook een rol heeft gespeeld bij deze naamsverandering. Over de nieuw gekozen naam Butgault moet ook lang nagedacht zijn, want kijk je naar de data van alle geslachtsnamen in Nederland van 0 tot en met 1856, dan komt deze naam er niet in voor. Ook blijft het vreemd dat hun vader bij zijn tweede huwelijk deze drie kinderen niet heeft gewettigd.
Na het overlijden van Henriëtta Elisabeth Corver Hooft trouwde Johan op 16-03-1827 te Raalte met genoemde barones Rengers, met wie hij daarna nog twee wettige kinderen kreeg. Zij was de dochter van Pierre Ulbe baron Rengers en Lucié Jeannette gravin van Limburg Stirum.
De wettige kinderen waren Joan Daniël Wilhelm d’Ablaing van Giessenburg, geboren in Doorn op 04-12-1827 en Ulbina d’Ablaing van Giessenburg, geboren in Doorn op 22-03-1829 en op 23-06-1829 aldaar overleden.
Peter van Schaijk.
Bronnen:
wiewaswie.nl
delpher.nl
militaire stamboeken via het Nationaal Archief
foto’s in eigen beheer