9. Raadsels op de begraafplaats Stenenkruisstraat

De meeste aandacht gaat traditioneel uit naar het centrale grafveld met de diepe grafkelders en de dicht tegen elkaar gelegen dekstenen. Een indrukwekkend geheel, maar er zijn meer interessante monumenten op deze begraafplaats.

Opvallend is bijvoorbeeld het monument dat op het hoge gedeelte, aan de kant van de Prins Bernhardstraat, te vinden is en dat vragen oproept. Daar zijn twee vrijwel gelijkvormige verticale stenen te zien die feitelijk rug aan rug tegen elkaar staan. Aangeschoven ligt er ook nog een vlakke deksteen. Op dit deel van de begraafplaats gaat het om zandgraven die zich over rij 16 en 17 uitstrekken. Maar hoe is dat monument met drie segmenten hier gekomen?

Gelukkig wordt er op deze stenen iets meer vermeld dan alleen registratienummers. Het oudste graf is van mevrouw Wilhelmina Filet – Van Os. Zij overleed in 1875, 20 jaar oud zoals op de middelste steen te lezen is. Meer informatie wordt er niet gegeven. Rug aan rug staat er de tweede verticale steen voor het graf van Willem van Os, geboren in Utrecht op 19 december 1824 en overleden in Kleef op 19 augustus 1880. Hij was hoofdofficier in het Oost Indisch leger en onderscheiden als Ridder in de Militaire Willems-Orde, 4e klasse. Blijkbaar gaat het hier om vader en dochter, maar waarom dan graven in rij 16 én 17, elk in een andere rij?

De deksteen die tegen het monument van mevrouw Filet ligt, dekt het graf van blijkbaar haar moeder, mevrouw Theodora Francisca Eleonora van Os – Boerlage, geboren in Patti (Java) op 27 april 1833 en overleden in Nijmegen op 23 maart 1894. Op deze deksteen wordt royaal geschreven over haar echtgenoot en zijn onderscheiding, maar over haarzelf, haar dochter of andere kinderen worden we feitelijk niets wijzer.

Kortom, bij deze drie inlagen gaat het om een gezin waarvan een dochter, zo te zien kort na haar huwelijk, is overleden. Verder ontbreekt informatie over kinderen, broers, zussen en de echtgenoot. Willem van Os is hoog gedecoreerd en daar houdt het dan wel mee op. Dus het raadsel rondom de plaatsing en de keuze voor deze grafmonumenten blijft bestaan. De familie Van Os blijft vooralsnog onbekend. Mogelijk dat uitkomsten van vervolgonderzoek naar het graf en de familie iets meer kunnen vertellen in een volgende bulletin om zo toch een van de vele raadsels op deze begraafplaats op te lossen.

Willem Reijnders