8. Nieuws en wetenswaardigheden

Groot onderhoud Begraafplaats Daalseweg

Wie nu langs de Begraafplaats Daalseweg fietst, gelooft zijn ogen niet. De hele bomenrij achter het hek langs de straatkant is verdwenen! En wie totaal geen idee had wat zich achter die coniferenhaag bevond, zal verwonderd uitroepen: Jee! Ik wist niet dat hier zo’n monumentaal kerkhof lag!  

Op maandag 24 januari zijn in opdracht van beheerder SBN (Stichting Begraafplaatsen Nijmegen) alle coniferen langs het hek gerooid. Dat was nodig omdat de meeste dood waren en bruin uitgeslagen als gevolg van de extreem droge zomers van afgelopen jaren. Met groot materieel werden de aan de voet doorgezaagde bomen over het hek getild, direct in de versnipperaar geduwd en vermalen tot houtsnippers.

Een foto van houtsnippers
Houtsnippers bij de begraafplaats

Het gevolg is een ongekende metamorfose waar je misschien even aan moet wennen. Je hebt vanaf de straat nu vrij zicht op de soms meer dan honderd jaar oude grafmonumenten die tot nu toe verborgen lagen achter de bomen. Bijkomend voordeel is dat door de ontstane zichtlijnen de sociale veiligheid op de begraafplaats is toegenomen.Ook verder op de begraafplaats is flink gesnoeid. Met name rechts achterin zijn heel wat bomen gerooid. Onder de gerooide bomen een aantal grote beuken die waren aangetast door de voor beuken dodelijke reuzenzwam. Verder zijn er bomen gerooid die door hun fysieke staat bij stormweer zouden kunnen omgaan. Dit op basis van de bevindingen van een onafhankelijk team van deskundigen. Onderhoud was dus hard nodig, vooral als het gaat om dode of zieke bomen. Toch rijst de vraag of er niet meer bomen gespaard hadden kunnen blijven. De Begraafplaats Daalseweg is immers de groene long van Nijmegen-Oost met haar rijke flora en fauna. Er zal in elk geval herplanting plaatsvinden, maar wat en wanneer is nog niet bekend. 

Jeroen van Zuylen, 30-01-2022.


Kruisbeeld en kunstwerk.

Sinds vrijdag 18 maart jl. staat het monumentale kruisbeeld weer op zijn centrale plek op de begraafplaats aan de Daalseweg. Het 19e eeuwse kruisbeeld raakte twee jaar geleden zwaar beschadigd toen het van zijn sokkel werd geduwd bij een onhandige manoeuvre van een hoogwerker.

Hersteld kruisbeeld op begraafplaats Daalseweg

Het gietijzeren Christusbeeld en het houten kruis werden vervolgens vakkundig gerestaureerd. De fel witte kleur van het beeld is even wennen, maar de Nederlandse weersomstandigheden zullen zeker zijn natuurlijke uitstraling weer teruggeven.

Ook het beschadigde grafmonument van Ted Felen, een schitterend glas-in-lood kunstwerk door Ted zelf vervaardigd, staat weer fier en fraai gerestaureerd op zijn plaats.

Het prachtig herstelde grafmonument van Ted Felen

Ravage op oude begraafplaats Stenenkruisstraat

Op de begraafplaats Stenenkruisstraat in het Julianapark is op maandagmorgen 31 januari rond zes uur in de ochtend een stokoude boom omgewaaid.

De buurt schrok wakker, een hels kabaal en een enorme ravage was het gevolg. In zijn val heeft hij meerdere bomen meegenomen en een aantal loodzware grafzerken van hun plaats getild. Ook zijn er opstaande grafmonumenten gesneuveld.

Éen van de zware takken kwam terecht op het hekwerk dat zwaar werd beschadigd.

De omgevallen boom en hekwerk

Ruim twee weken later, 19 februari, weer een zware storm en weer werden een paar bomen geveld en werd aan de voorzijde een deel van het hekwerk ernstig beschadigd.

Snel en adequaat werd gewerkt om de hoeveelheid hout weg te werken. En met succes. De andere klussen, herstel hekwerk en grafzerken moeten nog een plek krijgen.


Rondleidingen 2022:

Zondag 26 juni:

12.00 uur : begraafplaats Stenenkruisstraat

14.00 uur: begraafplaats Daalseweg, vooral symboliek en ornamenten 15.00 uur: begraafplaats Daalseweg, grafmonumenten met een verhaal

Zondag 31 juli:

12.00 uur: begraafplaats Stenenkruisstraat

14.00 uur: begraafplaats Daalseweg, vooral symboliek en ornamenten

15.00 uur: begraafplaats Daalseweg, grafmonumenten met een verhaal

Open Monumentendagen 2022.

Zaterdag 10 september geopend :

11.00 – 17.00 uur: Witte kerkje Neerbosch, informatie en rondleidingen op verzoek

11.00 – 17.00 uur: begraafplaats Stenenkruisstraat, rondleidingen 12.00 en 14.00 uur en op verzoek

11.00 – 17.00 uur : begraafplaats Daalseweg, rondleidingen 13.00 en 14.00 uur

Zondag 11 september geopend :

11.00 – 17.00 uur: begraafplaats Stenenkruisstraat, rondleidingen 12.00 en 14.00 uur en op verzoek

11.00 – 17.00 uur: begraafplaats Daalseweg, rondleidingen 13.00 en 14.30 uur

Aanvullende informatie via onze website www.stichtinginparadisum.nl

Begraafplaats Daalseweg, Daalseweg 207, 6521 GJ Nijmegen. Voor rondleiding verzamelen bij de poort aan de ingang. Oorspronkelijk de eerste R.K. begraafplaats in Nijmegen, karakteristiek voor de katholieke emancipatie. Ook zijn hier 300 slachtoffers van het bombardement van 22 februari 1944 en ongeveer 100 andere oorlogsslachtoffers bijgezet.

Voormalige begraafplaats aan de Steenenkruisstraat, Pr. Bernhardstraat 15, 6521 AS Nijmegen (Julianapark). Voor rondleidingen verzamelen bij het aldaar staande gebouwtje

Hier is vooral de Nijmeegse bestuurlijke bovenlaag bijgezet.

Voormalige begraafplaats bij het witte kerkje, Dorpsstraat 112, 6544 AG Nijmegen (Neerbosch). Kerkje dateert uit de 14de eeuw, ernaast ligt een recent gerestaureerde, bescheiden, idyllische begraafplaats met vooral 19de eeuwse graven.


Tentoonstelling “Vrede, vrijheid en een onsje geluk 2.0”

De reeds eerder opgezette tentoonstelling Vrede, Vrijheid en een Onsje Geluk over persoonlijke vrede en vrijheid werd goed bezocht. Deze tentoonstelling, opgezet door Stichting KUS, was ingericht vóórdat Oekraïne werd binnengevallen. Het thema kreeg daardoor een andere laag. De organisatoren hebben daarom besloten de tentoonstelling voor driekwart om te bouwen en veel aandacht te geven aan de oorlog in Oekraïne en de Nijmeegse situatie in de Tweede Wereldoorlog.

Wat in Oekraïne gebeurt raakt iedereen, maar zeker ook Nijmegenaren, die zich herinneren hoe in de Tweede Wereldoorlog hun stad werd gebombardeerd. In de vernieuwde tentoonstelling Vrede, Vrijheid en een Onsje Geluk 2.0 is er aandacht voor de situatie in Oekraïne en ons verleden en heden.

De Stichting Wederopbouwstad Nijmegen laat het gebombardeerde centrum van Nijmegen zien en hoe het daarna opgebouwd werd. De Oorlogsdodenwerkgroep van het 4 en 5 mei comité toont panelen over onder andere het Joodse protest tegen anti-Joodse maatregelen in Nijmegen en de april-mei-staking in Nijmegen.

Er is aandacht voor rabbi Salomons die meer dan tweehonderd Joodse mensen, vooral kinderen redde en voor hoe mensen met een beperking in oorlogen extra de dupe zijn. De Sunset March eert de gesneuvelde bevrijders en onze stichting  In Paradisum toont de plekken waar veel van de oorlogsdoden liggen. Nijmegen Stad van Compassie laat zien waar Nijmegen voor staat.

Stichting KUS is een vrijwilligersorganisatie die kunstvormen inzet om mensen en groepen met elkaar te verbinden.

Tentoonstellingsruimte: Molenpoort Passage 106 in Nijmegen – eerste verdieping (naast Big Bazar)
April, mei, juni 2022 – woensdag tot en met zaterdag – 12.00 tot 17.00 uur


Boek over begraafplaats Daalseweg

In het hart van de Nijmeegse wijk Oost ligt de monumentale begraafplaats Daalseweg, ingewijd in 1885, sfeervol, romantisch en mystiek.

Ruim dertigduizend mensen liggen hier begraven, hier wordt je teruggeworpen in de tijd en wandel je door een stuk Nijmeegse geschiedenis, waarbij elk graf z’n eigen verhaal vertelt.

Daar kun je een boek over schrijven! En dat is precies wat Wim Desserjer heeft gedaan. Wim heeft een brede cultuurhistorische interesse en dat is zeker van pas gekomen in dit boek. Zo kwam hij terecht bij onze stichting in paradisum en werd het hem snel duidelijk dat deze begraafplaats, deze ligging, deze indeling en dit stenen archief een ware schatkamer vormt om dit aan het papier toe te vertrouwen.

Naast een uitgebreide beschrijving van de geschiedenis van deze begraafplaats, voert Wim de lezer langs prachtige graven. In chronologische volgorde beschrijft hij de levens van tientallen Nijmegenaren, daarbij komen mensen uit elk tijdvak aan bod. Maar bekend of niet, ieder krijgt maximaal één bladzijde.

Ook is er aandacht voor de oorlogsslachtoffers. Op deze begraafplaats liggen ruim driehonderd van de bijna achthonderd slachtoffers van het bombardement van 22 februari 1944.

De schrijver haalde veel gegevens uit diverse archieven waaronder dat van de Stichting Begraafplaatsen Nijmegen, de beheerder van deze begraafplaats. Ook kreeg hij vele interessante reacties van mensen die reageerden op oproepen in plaatselijke kranten en via pamfletten aan het hek van de begraafplaats.

Met dit boek levert Wim een wezenlijke bijdrage aan de geschiedschrijving van Nijmegen-Oost. Het boek verschijnt eind juni.